Rozwój technologii przekształca różne dziedziny życia, a jednym z obszarów, który przez ostatnie lata przeszedł ogromne zmiany, jest lotnictwo. Autonomiczne samoloty, znane również jako samoloty bezzałogowe, stają się coraz bardziej istotnym elementem przyszłości. Naukowcy i eksperci z branży coraz częściej dyskutują na temat autonomicznej komunikacji publicznej.
Czy możliwe, że za kilka lat będziemy korzystać z latających taksówek? Choć perspektywa wydaje się niczym z filmu science fiction, prognozy jasno wskazują, że jest to bardzo prawdopodobne. W niniejszym artykule przyjrzymy się perspektywom i wyzwaniom związanym z rozwojem autonomicznych samolotów, ich wykorzystaniem oraz potencjalnym wpływem na przyszłość transportu lotniczego.
Technologia w służbie lotnictwa – wynalazki na miarę XXI wieku
W 2019 roku nastąpił przełomowy moment dla lotnictwa – na lotnisku w Tuluzie we Francji przeprowadzono pierwszy w pełni automatyczny testowy start samolotu Airbus A350, ufając wyłącznie systemom wizyjnym. Była to część większego projektu Airbus Autonomous Taxi, Take-Off & Landing (ATTOL), którego pośrednim celem jest dążenie do automatyzacji statków powietrznych.
Airbus dostrzegł bowiem problemy, z którymi lotnictwo będzie musiało zmierzyć się w najbliższym czasie. Według ich obserwacji, z roku na rok rośnie zainteresowanie transportem powietrznym, natomiast już zaczyna brakować wykwalifikowanych pilotów do obsługi lotów pasażerskich. Odpowiedzią na te potrzeby mają być autonomiczne samoloty.
Inną inicjatywą Arirbusa, przy współpracy z Audi i Italdesign jest Pop.Up Next, czyli pasażerski, automatyczny pojazd, będący jednocześnie dronem. Wynalazek został zaprezentowany w 2018 roku na targach w Genewie. Ultralekka konstrukcja ma zdolność poruszania się zarówno w pionie, jak i w poziomie. Zdaniem pomysłodawców jest to transport przyszłości i sposób na rozwiązanie problemu korków w miastach.
Czy dron to prekursor samolotu autonomicznego?
Jeśli ktoś nie wierzy w potencjał rozwoju transportu autonomicznego, wystarczy przyjrzeć się z bliska, jak w ostatnich latach ewoluowała technologia dronów powietrznych. Te niewielkie urządzenia uważa się często za prekursorów samolotów bezzałogowych z kilku istotnych względów:
- technologia nawigacji i sterowania – drony wykorzystują zaawansowane technologie nawigacji, takie jak GPS, systemy czujników, kamery i algorytmy komputerowe, aby samodzielnie przemieszczać się i wykonywać różne zadania.
- samowystarczalność – Drony są zdolne do wykonywania zadań bez ingerencji człowieka. Mogą automatycznie startować, lądować, utrzymywać ustaloną pozycję i unikać przeszkód. Te zdolności stanowią podstawę dla autonomicznych pojazdów powietrznych.
- kontrola zdalna – drony często są kontrolowane zdalnie przez operatorów za pomocą kontrolerów, co podobnie jak w przypadku autonomicznych pojazdów, pozwala na zarządzanie nimi na odległość.
Samoloty przyszłości – jaki dają szanse?
Samoloty autonomiczne otwierają przed przemysłem lotniczym nowe szanse i perspektywy. Ich dostępność może przyczynić się do zwiększenia popularności transportu lotniczego. To z kolei może wpłynąć na otwarcie nowych tras i połączeń lotniczych. Byłoby to również rozwiązanie problemu braków kadrowych.
Eksperci są jednak zgodni, że to perspektywa dalekobieżna. W najbliższym czasie nie ma co liczyć na transport autonomiczny i nowoczesne samoloty pasażerskie. Najprawdopodobniej samoloty bez pilota najpierw będą wykorzystywane do szybkich dostaw towaru. To szansa dla logistyki na zwiększenie efektywności transportu ładunków.
Samolot bez pilota – obawy i zagrożenia
Perspektywa latania pasażerskim samolotem bez pilota może budzić pewnie obawy i wątpliwości. Jesteśmy przyzwyczajeni do postępu technologicznego, jednak nie ufamy maszynom w 100%. Stanowi to dla nas pewną barierę psychologiczną, której na ten moment nie jesteśmy w stanie przeskoczyć. Czego obawiamy się najbardziej?
- awarii systemów, usterek oprogramowania i sprzętu. Żadna maszyna nie ma zdolności podejmowania racjonalnych decyzji w niespodziewanych i niebezpiecznych momentach, ponieważ nie potrafi myśleć. Aby zapewnić bezpieczeństwo, konieczne jest opracowanie niezawodnych systemów autonomicznych oraz procedur awaryjnych.
- cyberzagrożeń. Autonomiczne samoloty podatne są na ataki hakerskie. Uzyskanie kontroli nad autonomicznym samolotem przez osobę niepowołaną może stanowić ogromne zagrożenie. Konieczne jest wzmocnienie zabezpieczeń systemów informatycznych oraz szyfrowanie komunikacji.
- przyszłości pilotów. Rozwój autonomicznych samolotów może wpłynąć na rynek pracy pilotów, co stawia pytanie o przyszłość zawodu pilota.
Jeżeli w przyszłości dojdzie do upowszechnienia nowoczesnych samolotów pasażerskich bez pilota, konieczne będzie także dostosowanie aspektów prawnych. Aktualne regulacje lotnicze nie uwzględniają w pełni autonomicznych samolotów.
Perspektywy na najbliższe lata
Jak już zostało wspomniane, na autonomiczne samoloty pasażerskie trzeba będzie jeszcze trochę zaczekać. Naukowcy twierdzą, że oprócz dostaw, maszyny te znajdą także zastosowanie w działaniach wojskowych (już wykorzystuje się zaawansowane drony). Według przewidywań, pierwsze niż samoloty pojawią się autonomiczne taksówki, które będą w stanie zabrać na pokład maksymalnie cztery osoby. Prawdopodobnie będą one zbliżone konstrukcyjnie do projektu zaprezentowanego w 2018 roku przez Audi, Italdesign i Airbusa.
Prace nad tymi zaawansowanymi technologicznie urządzeniami już trwają. Nadal jednak pozostaje wiele niewiadomych. Jak zareaguje rynek? Czy ludzie odważą się wsiąść do samolotu bez pilota? Jak wpłynie to na ekologię? Odpowiedź poznamy prawdopodobnie za kilka lub kilkanaście lat.
